Program Dziecięca Matematyka Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej – charakterystyka
Dziecięca Matematyka jest programem budującym fundament pod przyszłe umiejętności matematyczne. Uczy matematyki w przedszkolu na poziomie takim, w jaki mogą ją sobie przyswoić wszystkie dzieci. Jest w istocie programem wspierającym i stymulującym rozwój umysłowy oraz programem dbającym o całościowy rozwój funkcji poznawczych dziecka: uwagi, spostrzegania wzrokowego i słuchowego, umiejętności dostrzegania relacji i zależności między obiektami /przedmiotami/. Umiejętności matematyczne wynikają z doświadczania, obserwacji, przetwarzania i abstrahowania reguł oraz wyciągania wniosków. W istocie program jest tworzeniem zabawy dziecka w sposób umożliwiający doświadczanie, manipulowanie przedmiotami, układaniem ich i grupowaniem w określony wcześniej sposób oraz samodzielnym dochodzeniem do rozwiązywania problemu / wyciąganiu wniosków na podstawie owych doświadczeń/. Badania dowodzą, że taki sposób pracy z dziećmi buduje silnie ich motywację do dalszej pracy. Dziecko zrozumie istotę dodawania jeśli wcześniej doświadczy w ćwiczeniach, że jeśli do swoich zabawek dołoży jeszcze jedną zabawkę, wówczas tych zabawek będzie więcej, jeśli zabierze będzie mniej. Zanim pojawi się u dziecka umiejętność dodawania musi pojawić się wcześniej zrozumienie. Ono zaś wiąże się ściśle z umiejętnościami analitycznymi i dostrzeganiem zależności.
Program Dziecięca Matematyka jest programem neurorozwojowym, o którym sama autorka pisze w ten sposób: „Ważna jest kolejność ćwiczeń i zabaw. Chodzi o zachowanie porządku, który istnieje w naturalnym rozwoju. Jeśli dorosły w procesie uczenia się dziecka respektuje taki porządek, może liczyć na znakomite rezultaty”.
Edyta Gruszczyk-Kolczyńska ustalając naturalną kolejność rozwoju poszczególnych funkcji u dziecka rozpoczyna proces edukacji od najbliższych dziecku sfer : schematu ciała i prowadzi ten proces usprawniając najpierw myślenie konkretne a potem symboliczne i abstrakcyjne. W tradycyjnych podręcznikach dla dzieci sześcioletnich pojawiają się cyfry. W istocie są to zapisy symboliczne określonej liczby , która zawiera w sobie różne składniki. Jeśli cyfra jest zapisem symbolicznym a w typowej edukacji nie pojawia się wcześniej propozycja ćwiczeń dochodzenia do takiego rozumowania, wówczas dziecko będzie miało kłopot ze zrozumieniem że na cyfrę 8 składa się na przykład 5 i 3 albo 4 i 4. Fundowanie dzieciom symboliki /np. cyfr/ bez wcześniejszego konkretnego rozumienia czym ona w istocie jest , pomija w procesie edukacji kolejności neurorozwojową. W tradycyjnych podręcznikach pomija się etap kategoryzowania, grupowania przedmiotów według określonych cech, tworzenia sekwencji rytmów i rymów oraz tworzenia szeregów różnych przedmiotów ze względu na nasilenie poszczególnych cech np.: od największego do najmniejszego, od najgrubszego do najcieńszego, wypełniania braku w sekwencjach szeregów czy przedmiotów. Układanie rytmów i rymów na przykład ma znaczenie w rozumieniu i przetwarzaniu zagadnień związanych z czasem. Powtarzają się przecież w określonej kolejności dzień i noc, dni tygodnia czy pory roku! Pojęcia czasu mają też znaczenie do ustalenia związków przyczynowo-skutkowych: co było najpierw, co jest teraz a co będzie potem. Dziecko które uczy się schematu własnego ciała zaczyna rozumieć, która strona jest lewa, która prawa i jak wyglądają kierunki z punktu widzenia innej osoby. Rozwój myślenia w odpowiedniej kolejności rozwojowej jest konieczny, by dzieci nie miały problemu z rozumieniem matematyki. Można się posłużyć tutaj bardziej oczywistą analogią: dziecko, które posiada mało sprawne ręce, nie założy sobie butów. Będzie to dla niego zbyt frustrujące albo niewykonalne….
Dziecięca Matematyka jest programem ogólnorozwojowym, stymulującym lewą półkulę mózgu do zadań analitycznych i syntetycznych. Tworzone przez dzieci reguły, jako przetworzone informacje zapisują się następnie w prawej półkuli mózgu. Ta z kolei półkula poprzez dobre doświadczenia reaguje rejestrowaniem pozytywnych emocji. Praca z dzieckiem w taki sposób zgodna jest neurorozwojowym podejściem do edukacji, ponieważ oparta jest na uczeniu się określonych zagadnień we właściwej kolejności.